İzmir'den Aydın'a 'tarihi yaşatacak' adım

İzmir Ekonomi Üniversitesi (İEÜ) Meslek Yüksekokulu Mimari Restorasyon Programı öğrencileri, Aydın'ın Germencik ilçesinde atıl durumda bulunan yaklaşık 160 yıllık Taxiarchis kilisesini turizmin odak noktası haline getirmek için harekete geçti. Tarihi kilisenin gastronomi merkezi ya da mübadele müzesi haline getirilebileceği fikrinden yola çıkan gençler, 4 ay süren titiz çalışmalar sonunda toplam 24 proje hazırladı. İEÜ Meslek Yüksekokulu Müdürü Burçin Önder, "Tarihi yapı, geçtiğimiz dönemde maalesef düğün ve sinema salonu olarak bile kullanılmış, ardından da kaderine terk edilmiş. İnanıyorum ki öğrencilerimizin hazırladığı projeler, Germencik'e ve bölgeye yeni cazibe merkezi kazandırılmasına vesile olacak" dedi.

İEÜ Mimari Restorasyon Programı öğrencilerinin; 12'si gastronomi merkezi, 12'si de mübadele müzesi olmak üzere hazırladığı birbirinden özel projeler, Germencik Mursallı köyündeki Taxiarchis kilisesinde düzenlenen etkinlikle tanıtıldı. Aydınlı iş insanı Tansel Önder'in katkılarıyla gerçekleşen programa, Germencik Belediye Başkanı Fuat Öndeş ve çok sayıda vatandaş katıldı. Gün boyu devam eden etkinlikte İEÜ'lü gençler, hayata geçirdikleri projeleri 9 kişilik uzman jüriye sundu. Sabriye Kocabalkan, Mahir Kaplan, Mustafa Teksoy, Betül Elif Maraş, Duygu Aksoy, Burçin Hancı Geçit, Burcu Kaplan, Elza Gabbai ve Yusuf Çetin Koçkar'dan oluşan jüri, projeleri detaylıca inceleyerek gençlerle önerilerini paylaştı. Tarihi yapının temel dokusunun bozulmamasına özen göstererek projelerini tamamlayan öğrenciler, hem rölöve çalışmaları hem de ortaya koydukları fikirlerle büyük beğeni topladı.

"Elimizden geleni yapacağız"

Germencik Belediye Başkanı Fuat Öndeş, tarihi kiliseyi atıl durumdan kurtarmak istediklerini ve öğrencilerin yaptığı çalışmaların bu noktada çok değerli olduğunu söyleyerek "İlçemiz, sadece tarımla değil aynı zamanda tarihsel zenginlikleriyle de ön plana çıkıyor. Bu anlamda çok kıymetli bir hazinenin üzerindeyiz. Yaklaşık 160 yıllık geçmişe sahip Taxiarchis kilisesi de bunlardan biri. Belediyecilik, sadece yol ve kaldırım yapmakla olmuyor. İnsanların yaşamını kolaylaştıracak adımlar atarken tarihe sahip çıkmak, kültürel mirasımızı geleceğe aktarmak da çok önemli. Çok değerli mimarlarımız, akademisyenlerimiz ve öğrencilerimiz, tarihi kiliseyi yeniden günümüze kazandırmak hedefiyle bir araya geldi. Kendilerine çok teşekkür ediyorum. Öğrencilerimizin emekleriyle tarihi kilise, yeniden hak ettiği duruma gelecek. Kendi adıma elimden geleni yapacağıma söz veriyorum" dedi.

"Tarihi bir gündü"

İEÜ Meslek Yüksekokulu Müdürü Burçin Önder ise bölge halkı için çok önemli, tarihi bir gün yaşadıklarını belirterek "Mursallı köyü, çok sıcak ve içten insanların yaşadığı, özel bir bölge. Taxiarchis kilisesi de köyün en önemli tarihsel zenginliği. Maalesef kilise, son dönemde tamamen atıl hale gelmiş. Sinema solunu, düğün salonu olarak kullanılmış hatta arabaların boyandığı mekan haline bile gelmiş. Biz de öğrencilerimizle birlikte bu tarihi yapıyı yeniden nasıl ayağa kaldırabileceğimiz üzerine yoğunlaştık. Öğrencilerimiz defalarca buraya geldi, mekanı inceledi ve gerçekten en iyisini yapmak için çalıştı" diye konuştu.

"Bölgeye güç katacak"

Tarihi kilise için hazırlanan projelerin 'gastronomi merkezi' ve mübadele müzesi' olmak üzere iki temel düşünce üzerinde şekillendiğini dile getiren Önder, "Aydın; inciri, pamuğu ve zeytinyağı ile ünlü bir şehrimiz. Kilisenin gastronomi merkezi haline getirilmesinin, burada tadım etkinliklerinin ve ürün tanıtımlarının yapılmasının, turistlerin bölgeye getirilmesinin hem Aydın'a hem de Germencik'e güç katacağını düşündük. Ayrıca, 'Türkiye'de 3 mübadele müzesi var, neden dördüncüsü Mursallı'da olmasın?' fikrinden yola çıkarak tarihi kilisenin müze olarak işlev kazanması için de projeler gerçekleştirdik. Öğrencilerimiz gerçekten harika çalışmalara imza attı. Emek verdiler, yoruldular ama tüm bunlara değdi. Her bir öğrencimizi yürekten kutluyorum" sözlerine yer verdi.

Koruma projeleri devam edecek

İEÜ Mimari Restorasyon Programı Öğretim Görevlisi Yarkın Üstünes de önümüzdeki süreçte mimari kimliği ile öne çıkan yerleşim yerlerinde koruma projeleri gerçekleştirmeye devam edeceklerini söyledi. Üstünes, şöyle konuştu: "Mursallı ve çevresi, Ege Bölgesinin gastronomik zenginliğini ve mübadelenin kentsel ölçekte oluşturduğu değişimleri eş zamanlı inceleyebileceğiniz ender noktalardan biri. Bölgenin zengin kültürel yapısı sayesinde Türk ve Rum halkının toplumsal alışkanlıklarını ve mimari özelliklerini, yaptığınız çalışmalar ile belgeleyebiliyoruz. Öğrencilerimiz, Mursallı'daki önemli kültür varlıklarından biri olan Taxiarchis kilisesinin yeniden işlevlendirilmesi konusunda fikir projeleri gerçekleştirdi. Bu çalışma ile yüzyıllardır süregelen bilginin kaybolmamasını ve kültürel zenginliğin korunmasını sağlayarak toplumda bir farkındalık oluşturmayı hedefledik. Gelecek dönemde yapacağımız çalışmalarla Ege havzasının mimari ve kültürel değerlerinin ortaya çıkmasına katkı koymaya devam edeceğiz."

Geçmişin izlerini taşıyor

Jüri üyelerinden Sabriye Kocabalkan, "Ege, ne ararsanız onu bulabileceğiniz ender bölgelerden birisi. Geçmişi ise tartışmasız. Çok katmanlı, çok kültürlü. Çünkü toprakları bereketli. Doğal ortamında kendiliğinden yetişen incirleri, zeytinleri var. Kestaneyi de unutmadan söylemeliyim. Romalılar, Selçuklular, Osmanlılar ve birçok imparatorluğun izlerini taşıyor. İçinde bulunduğumuz kilise, Roma döneminden başlayan, cumhuriyetle devam eden ve mübadele sonucu göçle birlikte bizde kalan tarihi yapılardan birisi. Gördüğünüz üzere halen yaşıyor ve yaşamaya devam edecek. Mursallı'daki tarihi kilisenin yeniden günümüze kazandırılması için bir ara geldik. Buranın hem geçmişini hem geleceğini konuştuk. Bu anlamlı programda yer almak beni fazlasıyla mutlu etti" ifadelerini kullandı.